گزارش هوا فضا؛
20 اقدام حمایتی برای نگهداشت استعدادهای برتر
هوا فضا: بیش از 20 اقدام حمایتی در امتداد حفظ و نگهداشت نخبگان در کشور در حال اجراست اما استفاده از ظرفیت نخبگان در جایگاههای مهم اجرائی برای حل مسائل کشور نیازمند عزم ملی است.
خبرگزاری مهر - گروه دانش و فناوری؛ بنیاد ملی نخبگان بعنوان یک نهاد حاکمیتی که مهم ترین مأموریت آن توسعه منابع انسانی برگزیده برای بدست گیری تحولات کشور است، از سال ۱۳۸۵ فعالیت خویش را با تأیید شورایعالی انقلاب فرهنگی شروع کرده است. سرمنشا تأسیس این نهاد، سخنان مقام معظم رهبری بود که در مهر ماه سال ۱۳۸۳ در جمع نخبگان فرمودند: «لازم است بنیادی در دستگاه ریاست جمهوری در جهت پیگیری و کوشش برای حل مشکلات نخبگان، توجه به پیشنهادها و نظرات شأن، شناسایی استعدادها، هدایت آنان در راه پیشرفت های علمی و نخبه پروری در جامعه ایجاد شود».
لذا سفارشات رهبری درمورد نقش نخبگان و بکارگیری از استعدادهای درخشان برای حل مسائل علمی کشور زمینه ساز ایجاد برنامه هایی در بنیاد ملی نخبگان شده است.
رهبر انقلاب اسلامی در آخرین دیدار با نخبگان نیز با تاکید بر لزوم اصلاح شاخص ارزیابی اساتید و نخبگان، اظهار داشتند: حالا شاخص ارزیابی اساتید و نخبگان، تعداد مقالات است در حالیکه باید موضوع حل مسئله را شاخص ارتقا قرار داد.
ایشان همینطور در مورد انتظارات از دستگاههای مسئول در برابر نخبگان خاطرنشان کردند: در یک کلمه انتظار اصلی از دستگاه ها، پشتیبانی از نخبگان به صورت عاقلانه، خردمندانه و با عنایت به جوانب متعدد است.
ارائه تسهیلات جذب برای نگهداشت استعدادهای برتر و نخبه به هزار نفر
دکتر سید محمد صادق موحد، معاون آینده سازان بنیاد ملی نخبگان در گفتگو با خبرنگار مهر با ارائه گزارشی از برنامه های آتی این نهاد ملی حول محور تأکیدات مقام معظم رهبری اظهار داشت: بنیاد ملی نخبگان برای گروههای جامعه مخاطب شامل دانش آموزان مستعد، دانشجویان و طلاب مستعد تحصیلی، دانش آموختگان برتر، اعضای هیئت علمی مؤسسات علمی، مخترعان و نوآوران، اجتماعات تخصصی غیردانشگاهی شامل برگزیدگان ادبی، هنری، قرآنی، طرح های توانمندسازی و توسعه دامنه اثرگذاری گوناگونی را طراحی و اجرا می کند.
وی با اشاره به اینکه ۱۰ درصد برتر دانش آموزان دوره دوم ابتدایی و اول متوسطه مخاطبان طرح های بخش دانش آموزی بنیاد هستند، اظهار داشت: هر ساله در حدود ۴ هزار نفر از دانشجویان مستعد تحصیلی از برنامه های توانمندسازی طرح شهید وزوایی بهره مند می شوند. از سال ۱۳۹۵ تاکنون، جمعاً ۶۸۰۰ نفر از دانشجویان در چارچوب هسته های مسئله محور پژوهشی و فناوری (طرح شهید احمدی روشن)، فعالیتهای مسئله محوری را تجربه کرده اند.
وی اضافه کرد: از سال ۱۳۹۹ تابحال بیشتر از ۱۰ هزار نفر در طرح توسعه رویدادهای رقابتی مسئله محور (طرح شهید بابایی) شرکت کرده اند. همینطور سالانه در حدود ۲۳۰۰ نفر از دانش آموختگان داخل و خارج از کشور، برای انجام طرح جایگزین خدمت نظام وظیفه در نهادهای مختلف و همینطور شرکتهای دانش بنیان، معرفی می گردند.
موحد تصریح کرد: سالیانه در حدود ۱۵۰ نفر از دانش آموختگان دوره دکتری تخصصی از تسهیلات پسادکتری بنیاد (طرح شهید دکتر چمران) استفاده می نمایند. تا قبل از شروع سال ۱۴۰۱، در حدود ۷۰۰ نفر از دانش آموختگان برتر دانشگاهی جهت استفاده از تسهیلات جذب در دستگاههای اجرایی و نهادهای فناورانه، توسط بنیاد شناسایی شده اند.
به گفته معاون آینده سازان بنیاد ملی نخبگان، البته مقرر شده است که در سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۱۰۰۰ نفر از تسهیلات جذب در چارچوب آیین نامه جدید هیئت دولت برای جذب و نگهداشت استعدادهای برتر و نخبه، بهره مند شوند.
تربیت هزار محقق برجسته
موحد تصریح کرد: با توجه به اهمیت توسعه متوازن عرصه های مختلف در توسعه علمی کشور، در سال ۱۴۰۱، تفاهمنامه سه جانبه ای بین بنیاد ملی نخبگان، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و همینطور معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تحت عنوان طرح پشتیبانی از جذب دانشجویان مستعد در رشته های اولویت دار کشور با تاکید بر رشته های علوم پایه و علوم انسانی، به تصویب رسید.
در قالب طرح «دکتر اژه ای» انتظار می رود پس از ۱۰ سال هزار محقق برجسته در رشته های مشخص تربیت شوند و بتوانند نقش مهمی در تولید علم در مرزهای دانشِ ایفا کنند
معاون آینده سازان بنیاد ملی نخبگان اظهار داشت: در چارچوب این طرح که به نام طرح «دکتر اژه ای» مشهور است، انتظار می رود پس از ۱۰ سال هزار محقق برجسته در رشته های مشخص تربیت شوند و بتوانند نقش مهمی در تولید علم در مرزهای دانشِ اجتماع علمی بین المللی ایفا کنند.
حمایت از اساتید در مؤسسات علمی
وی اظهار داشت: همینطور طرح توسعه هسته های مسئله محور اساتید یا طرح «شهید دکتر بهشتی»، اخیرا تصویب شده و بر این اساس بنیاد از تشکیل گروه هایی از اساتید مؤسسات علمی برای انجام فعالیت حول مسائل راهبردی کشور حمایت ویژه ای خواهد داشت.
معاون آینده سازان بنیاد ملی نخبگان در ادامه ضمن اشاره به سایر طرح های مهم این سازمان اظهار داشت: طرح توسعه کانون های مردمی شناسایی و هدایت مستعدان به منظور تحقق مأموریت و نیل به اهداف «طرح شناسایی و هدایت استعدادهای برتر (شهاب)» و در اجرای سیاست اجرایی طرح شهاب در محور «هدایت» دوره متوسطه در خصوص «ارتقا کیفیت تحصیل رسمی، غنی سازی در حوزه های استعدادی و پرورش مهارت های پایه اثرگذاری نخبگانی (خلاقیت، حل مساله، رهبری و همدلی اجتماعی)»، اجرا می شود.
اعطای تسهیلات نظام وظیفه به طلاب برگزیده در بنیاد ملی نخبگان
موحد تصریح کرد: ضمن این که بنیاد نخبگان در صدد است با هدف استفاده بهینه از فرصت خدمت مقدس نظام وظیفه برگزیدگان حوزه های علمیه کشور برای حل مسائل دستگاههای مختلف از یک سو و تسهیل شرایط خدمت آنان از طرفی، تسهیلات خدمت نظام وظیفه را به طلاب مستعد نیز اعطا کند که مقدمات اجرای آن در حال انجام می باشد.
وی در مورد تأکیدات رهبری در رابطه با تغییر معیارهای ارزیابی نخبگان اظهار داشت: واژه ای که مقام معظم رهبری اخیراً به آن اشاره کردند معیار «حل مسئله» بود. توجه به این مهم البته در بیانات معظم له جدید نیست و ایشان به این مهم قبلاً هم اشاره کرده اند. توجه ویژه به فعالیتهای مسئله محوری در بنیاد نیز سابقه دارد و الان با تاکید جدید مقام معظم رهبری، بنیاد برای اصلاح و ارتقای فعالیتهای مسئله محوری برنامه ریزی می کند.
موحد افزود: طرح توسعه هسته های مسئله محور اساتید (طرح شهید دکتر بهشتی)، طرح ویژه پشتیبانی از جذب برگزیدگان المپیادهای دانش آموزی و رتبه های برتر آزمون سراسری در رشته های اولویت دار کشور (طرح دکتر اژه ای)، طرح توسعه کانون های مردمی شناسایی و هدایت مستعدان، همچون جدید ترین طرح های بنیاد هستند که به تصویب رسیده اند. البته که به غیر از این طرح ها، تدوین طرح توسعه کانون های تفکر نیز در دستور کار بنیاد قرار دارد.
وی تصریح کرد: مقام معظم رهبری در دیدار اخیر خود با برخی از مستعدین و نخبگان، وجود فردی و اجتماعی نخبگی را تبیین کردند. ایشان خیلی دقیق نخبگی را از یک مفهوم انتزاعی به عینی ارتقا دادند. وجوهی از تعهدات متقابل نخبگان و حاکمیت را مورد تاکید قرار دادند. یکی از مواردی که معظم له به آن اشاره کردند اصلاح شاخص شناسایی نخبگان و توجه به موضوع فعالیتهای مسئله محوری است. این مورد بسیار برای بنیاد حیاتی می باشد.
وی افزود: پس بنیاد نخبگان نیز مصمم است که جریان سازی در فضای دانشجویان، طلاب، دانش آموختگان و اعضای هیئت علمی مؤسسات علمی را برای انجام فعالیتهای گروهی به منظور حل مسائل کشور، در دستور کار خود قرار دهد. جامع نگری و طراحی برنامه هایی که به صورت هرچه طبیعی تر اهمیت فعالیتهای مسئله محوری و اقبال جامعه نخبگانی را از یک سو و از طرفی دیگر استقبال نهادها و سازمانها برای سرلوحه قراردادن معیار مسئله محوری در اعتبار بخشی به فعالیتهای نخبگانی اجتماع نخبگانی، به دنبال داشته باشد را در دستور کار خود قرار داده است.
معاون آینده سازان بنیاد ملی نخبگان افزود: البته عزم ملی برای جذب نخبگان به منظور نهادینه شدن حکمرانی نخبگان نیاز است و بنیاد نیز مصمم تر از همیشه، عزم خویش را جزم کرده است تا در رسیدن به تمدن اسلامی ایرانی نقش مؤثری داشته باشد. توسعه رویدادهای رقابتی مسئله محور و هسته های مسئله محور پژوهشی و فناورانه قویاً در دستور کار بنیاد قرار گرفته است.
بنیاد ملی نخبگان با عنایت به مأموریت های خود ذیل سند راهبری کشور در امور نخبگان، ایستگاه های مسیر نخبگی را شناسایی و با کمک نهادهای مرتبط برای پشتیبانی از مشمولان هر ایستگاه برنامه ریزی نموده است. این طرح ها شامل طرح شهاب، طرح ایران گشت، طرح شهید احمدی روشن، طرح شهید وزوایی، طرح شهید بابایی، طرح شهید احدی، طرح شهید چمران، طرح شهید طهرانی مقدم، طرح شهید صیادشیرازی، طرح شهید شهریاری، طرح شهید رضوی، طرح کاظمی آشتیانی و شهید فخری زاده می شود.
همچنین برنامه های دیگری همچون شناسایی و همکاری با کانون های تربیت مستعدان و آینده سازان، پشتیبانی از جذب برگزیدگان المپیادهای دانش آموزی، ساخت مسکن نخبگان، جذب و بکارگیری نیروی انسانی نخبه و مستعدبرتر در دستگاههای اجرایی، پشتیبانی از رساله های دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی، پشتیبانی از برگزاری کرسی های حل مسائل ملی و استانی و… از دیگر برنامه های حمایتی در جهت منویات رهبری به شمار می روند. جدول اقدام حمایتی برای نگهداشت استعدادهای برتر طرح حمایتی نوع حمایت و تسهیلات مخاطب طرح شهاب شناسایی و هدایت استعدادهای برتر در همه استانهای کشور پایه های چهارم، پنجم، ششم و هفتم
طرح شهید احمدی روشن افزایش سطح کیفی رشته و تسهیل کسب تجربه در دنیای واقعی و حل مسائل جامعه اساتید خبره دانشگاهی و متخصصان برتر صنعتی
شناسایی و هدایتِ دانشجویان و طلاب مستعد تحصیلی هدایت هدفمند دانشجویان و طلاب صاحب استعداد برتر و اختصاص تسهیلات اعتبار دستیاری، کمک هزینه ارتباطات و امکانات علمی دانشجویان و طلاب صاحب استعداد برتر کشور طرح شهید بابایی ایجاد فضای نشاط علمی در دانشگاه ها، آشنایی دانشجویان با نیازها و مسائل کشور و تشویق آنان برای کارِ گروهی دانشجویان بخصوص در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و همینطور طلاب سطح ۲ و ۳
اجتماع دانش آموختگان- تسهیلات خدمت نظام وظیفه تخصصی اعطای کارت پایان خدمت دانش آموختگان برتر دانشگاهی و ایرانیِ خارج از کشور
طرح شهید احدی تسهیل مسیر تحصیلی و اختصاص سهمیه به دانشگاه های برتر دانش آموختگان برترِ دوره کارشناسی ارشد در دوره دکتری تخصصی
تسهیلات دوره پسادکتری ارتقای توانایی های پژوهشی، فناورانه و آموزشی باارائه تسهیلات دوره پسا دکتری دانش آموختگان برتر دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و سایر مراکز آموزش عالی و پژوهشی کشور طرح شهید تهرانی مقدم جذب دانش آموختگان برتر در نهادهای فناورانه و کمک به انها در جهت کسب مهارت های لازم برای دستیابی به اشتغال پایدار دانش آموختگان برتردانشگاهی
تسهیلات جذب در مؤسسه های علمی جذب دانش آموختگان برترِ تخصصی بعنوان «عضو هیئت علمی» دانش آموختگان برترِ دوره دکتری تخصصی طرح شهید رضوی پشتیبانی از دانش آموختگان برتر برای ایجاد کسب وکارهای دانش بنیان دانش آموختگان برترِ دانشگاهی
اجتماع مخترعان و نوآوران- شناسایی و پشتیبانی از اختراع های برگزیده تسهیلات توانمندسازی برای تحقق مواردی نظیر ثبت بین المللی اختراع، تأسیس شرکت نوپای دانش بنیان، تسهیل فرآیند نمونه سازی (نیمه صنعتی مخترعان برگزیده
بخشنامه بکارگیری دستیار (مشاور) نخبه حضور فعال نخبگان در فرایند تصمیم سازی و برنامه ریزی دستگاههای اجرایی جوانان نخبه
حمایت از برگزاری کرسی های حل مسائل ملی و استانی پشتیبانی از برگزاری کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره نخبگان
شیوه نامه پشتیبانی از فعالیتهای پژوهشی استادیاران برترِ جوان با رویکرد حل مسائل کشور اعطای اعتبار پژوهشی و اعتبار تجهیزات، تسهیلات فرهنگی - رفاهی (شامل هدیه ازدواج و وام مسکن نخبگان ویژه «حمایت از جذب برگزیدگان المپیادهای دانش آموزی و رتبه های برتر آزمون سراسری در رشته های اولویت دار کشور تحصیل در رشته های اولویت دار کشور شامل ادبیات، ریاضی، زیست، شیمی، فیزیک، کامپیوتر و نجوم، با معرفی سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان المپیادی ها
ارائه تسهیلات ویژه برای ساخت مسکن نخبگان رفع مسئله مسکن اجتماع نخبگانی نخبگان و مستعدان برتر
جذب و بکارگیری نیروی انسانی نخبه و مستعدبرتر در دستگاههای اجرایی استفاده از ظرفیت و استعدادهای آنها در دستگاههای اجرایی سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه
حمایت از رساله های دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی منظور گسترش زمینه های پژوهش در حوزه های در رابطه با اجتماعات و نظام نخبگانی و بهره مندی از توان تخصصی مراکز علمی کشور دانشجویان با رساله های پژوهش محور طرح اژه ای پشتیبانی از جذب دانشجویان در رشته های اولویت دار کشور با تاکید بر رشته های علوم پایه و علوم انسانی دانشجویان مستعد تحصیل کرده در رشته های اولویت دار طرح شهید بهشتی حمایت ویژه از اساتید مؤسسات علمی برای انجام فعالیت حول مسائل راهبردی کشور اساتید مؤسسات علمی
شناسایی و پشتیبانی از دانش آموزان برتر
اجرای برنامه «شهاب» با هدف شناسایی و هدایت استعدادهای برتر در همه استانهای کشور در پایه های چهارم، پنجم، ششم و هفتم اجرا می شود. هدف اصلی این برنامه، شناسایی و تدوین اطلس استعدادی دانش آموزان برتر کشور و هدایت آنان در راه شکوفاسازی استعدادهای آنان است.
این برنامه، مهم ترین برنامه شناسایی مستعدان برتر در عرصه آموزش عمومی و نخستین همکاری گسترده بنیاد ملی و وزارت آموزش و پرورش کشور است که از سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳ در تمامی استانهای کشور اجرا شده است.
مهم ترین نتایج اجرای این برنامه در این سال ها، «شناسایی هشت حوزه استعدادی (استعداد اجتماعی، استعداد کلامی، استعداد علوم، استعداد حرکتی، استعداد ریاضی، استعداد هنری، استعداد فرهنگ دینی و استعداد فضایی) دانش آموزان»، «پوشش اجرای برنامه در تمامی استانهای کشور» و «ارتقای سطح کیفی آموزش های مدرسه ای (در همه دوره های تحصیلی) به منظور پرورش خلاقیت، مهارت حل مساله، آداب و مهارت های زندگی در دانش آموزان» بوده است.
حمایت از هسته های دانشجویی مسئله محور
با هدف افزایش سطح کیفی رشته و تسهیل کسب تجربه در دنیای واقعی، بنیاد ملی نخبگان از سال ۱۳۹۵ تاکنون، مبادرت به تشکیل هسته های نخبگانی در چارچوب «طرح شهید احمدی روشن» با استفاده از همکاری متقابل خبرگان علمی، شرکتهای صنعتی و فعالیت مستعدان برتر کرده است.
در این طرح، اساتید خبره دانشگاهی و متخصصان برتر صنعتی با شناسایی مسائل و مشکلات اصلی کشور، هسته های نخبگانی مسئله محور را با مشارکت دانشجویان مستعد برگزیده تشکیل داده و به صورت علمی و تخصصی در چارچوب طرحی مشخص و در بازه زمانی معین به حل آنها می پردازند. طیّ برگزاری پنج دوره و شروع دوره ششم از طرح احمدی روشن، شبکه ای از مستعدان برتر با نظارت نخبگان شکل گرفته است که به خوبی توانسته نیازهای جامعه را شناسایی کرده و برای حل آن گام بردارد.
شناسایی و هدایتِ دانشجویان و طلاب مستعد تحصیلی
همچنین هر ساله به منظور هدایت هدفمند دانشجویان و طلاب صاحب استعداد برتر در دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و حوزه های علمیه کشور و پشتیبانی از فعالیتهای نخبگانی آنان، به برخی از دانشجویان و طلاب صاحب استعداد برتر کشور تسهیلاتی را در سه مقطع «کارشناس-سطح ۲»، «کارشناسی ارشد-سطح ۳» و «دکتری تخصصی- سطح ۴ و بالاتر» اعطا می کند.
این تسهیلات شامل «اعتبار دستیاری (بالغ بر یازده مورد)»، «کمک هزینه توان مندی آموزشی-کارآفرینی»، «کمک هزینه ارتباطات و امکانات علمی»، «کمک هزینه اجرای پایان نامه- رساله»، «اعتبار همکاری دانشجویی (بالغ بر سیزده مورد)»، «هدیه ازدواج و تولد فرزند»، «کمک هزینه اعزام به فرصت مطالعاتی داخلی-خارجی»، «کمک هزینه شرکت در مجامع علمی داخلی و خارجی»، «کمک هزینه استفاده از تسهیلات شبکه آزمایشگاهی»، «کمک هزینه شرکت در رویداد رقابتی مسئله محور (طرح شهید بابایی)»، «کمک هزینه هسته دانشجویی مسئله محور (طرح شهید احمدی روشن)»، «وام ودیعه اجاره مسکن» و «برنامه های فرهنگی» است که هر ساله به دانشجویان و طلاب مستعد تحصیلی در دانشگاه ها و حوزه های علمیه کشور اختصاص می یابد.
از مهم ترین نتایج اجرای برنامه های بنیاد ملی نخبگان، میتوان به «هدایت و توانمندسازی دانشجویان و طلاب مستعد تحصیلی در راه تخصصی خود»، «افزایش تعداد مشمولان»، «گسترش بیشتر دامنه پشتیبانی در سرتاسر کشور»، «ارائه خدمات موردنیاز برای انجام فعالیتهای علمی فردی و گروهی»، و «ترویج فرهنگ کار و تلاش به جای ایجاد توقع و تاکید بر مسئولیت اجتماعی مستعدان» اشاره نمود.
حمایت از رویدادهای رقابتی مسئله محور
ایجاد فضای نشاط علمی در دانشگاه ها، آشنایی دانشجویان با نیازها و مسائل کشور و تشویق آنان برای کارِ گروهی، از دیگر اهداف در طراحی برنامه ها و اعطای تسهیلات به دانشگاهیان است که بنیاد ملی نخبگان بدین منظور از برگزاری رویدادهای رقابتی مسئله محور پیرامون حل مسئله های کشور، در چارچوب اجرای «طرح شهید بابایی» حمایت می کند.
مهم ترین اهداف اجرای این طرح، «ایجاد فضای پرنشاطِ علمی و پژوهشی میان دانشجویان بخصوص در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و همینطور طلاب سطح ۲ و ۳»، «آشنا شدن دانشجویان، بخصوص دانشجویان مستعد با نیازها و مسائل جامعه و صنعت»، «ترغیب و توانمندسازی دانشجویان مستعد به انجام کارِ گروهی»، «کمک به شبکه سازی در اجتماع نخبگانی با هدف تقویت همکاریهای علمی و فناورانه»، «کمک به ایجاد و تسهیل ارتباط میان اجتماع نخبگانی و سایر بخش های اجتماعی و صنعتی به منظور حل مسائل کشور» و «تشویق نهادهای دولتی و غیردولتی در جهت حل مشکلات و مسائل جامعه و صنعت توسط مستعدان برتر» است.
اجتماع دانش آموختگان- تسهیلات خدمت نظام وظیفه تخصصی
تسهیلات نظام وظیفه هر ساله با هدف استفاده بهینه از توانایی های دانش آموختگان برتر دانشگاهی و ایرانیِ خارج از کشور و پشتیبانی از نهادهای فناورانه برای توسعه فعالیتهای علمی، فرهنگی و فناورانه کشور و بر مبنای مجموع فعالیتهای نخبگانی دانش آموختگان در دوران دانشجویی اعطا می شود.
مشمولان این تسهیل با معرفی بنیاد، دوره خدمت نظام وظیفه خویش را مشتمل بر «دوره آموزش نظامی» و «اجرای طرحی پژوهشی، فناورانه، فرهنگی یا مشابه آن» می گذرانند و کارت پایان خدمت دریافت می کنند.
زمان دوره خدمت نظام وظیفه تخصصی حداقل برابر با نیمی از دوره رسمی نظام وظیفه سایر مشمولان هم تراز است که بر مبنای مدت زمان اجرای طرح تعیین می شود. این طرح در ۳ بخش نظام وظیفه فناور، نظام وظیفه دانشگاهی و نظام وظیفه ویژه دانش آموختگان برتر خارج از کشور، به صورت مستمر اجرا می شود.
علاوه بر این، مقررات در رابطه با بهره مندی دانش آموختگان برتر حوزوی از تسهیلات نظام وظیفه تخصصی (طرح شهید صیاد شیرازی ویژه طلاب مستعد)، امسال به تصویب رسیده و در مرحله اجرا قرار دارد.
تسهیلات ادامه تحصیل در دوره دکتری تخصصی
تسهیل مسیر تحصیلی دانش آموختگان برترِ دوره کارشناسی ارشد در دوره دکتری تخصصی در دانشگاه های کشور و با هدف ایجاد انگیزه برای حضور آنان در داخل کشور و ایجاد آرامش بیشتر ذهنی برای تحصیل و فعالیتهای علمی آنان، از دیگر فعالیتهای بنیاد است که بدین منظور تسهیلات «امکان ادامه تحصیل در دوره دکتری تخصصی» با عنوان «طرح شهید احدی» از دو مسیر «انتخاب دانش آموختگانِ برتر»، «تخصیص سهمیه به دانشگاه های برتر» به دانش آموختگانِ برتر اعطا می شود.
معرفی دانش آموخته برتر برای پذیرشِ بدون آزمون در دوره دکتری تخصصی به مؤسسه های پذیرنده (از طریق سازمان سنجش) و پرداخت بخشی از کمک هزینه دوره دکتری تخصصی به مؤسسه پذیرنده، تسهیلاتی است که در چارچوب این طرح به مشمولان اعطا می شود.
تسهیلات دوره پسادکتری
با هدف ارتقای توانایی های پژوهشی، فناورانه و آموزشی، دانش آموختگان برتر دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و سایر مراکز آموزش عالی و پژوهشی کشور، بنیاد، دانش آموختگان برترِ دانشگاهی را بر مبنای مجموع فعالیتهای نخبگانی آنان در دوران دانشجویی و دانش آموختگی شناسایی می کند تا بتوانند از تسهیلات پسادکتری بهره مند شوند.
مشمولان این تسهیل، مطابق مقررات بنیاد دوره پسادکتری را زیرنظر استاد میزبان در یکی از مؤسسه های علمی داخل کشور سپری می کنند. پرداخت بخشی از حق الزحمه، حق بیمه تکمیلی پژوهشگر، اعتبار ارتباطات علمی و تسهیلات فرهنگی رفاهی، همچون تسهیلات اعطایی به برگزیدگان این طرح محسوب می شود. در شیوه اجرای اخیر این طرح سعی شده تا با شناسایی نهادها و مراکز و احصای نظام مسائل آنها، طرح های تقاضامحور را بیشتر از پیش در این برنامه مورد توجه قرار گیرد.
تسهیلات جذب در نهادهای فناورانه
بنیاد ملی نخبگان همینطور در جهت ایجاد شرایطی برای جذب دانش آموختگان برتر در نهادهای فناورانه و کمک به انها در جهت کسب مهارت های لازم برای دستیابی به اشتغالی پایدار، «طرح شهید تهرانی مقدم» را طراحی نموده است.
راهبردهای اصلی بنیاد در طراحی این تسهیل، «پشتیبانی از اشتغال پایدار دانش آموختگان برتر»، «کمک به نهادهای فناورانه برای جذب نیروهای مستعد» و «ایجاد فرصت کسب تجربه و مهارت اندوزی برای دانش آموختگان برتر» بوده است.
برگزیدگان این طرح می توانند در نهادهای فناورانه (از قبیل مراکز رشد، شرکتهای مستقر در پارک های علوم و فنّاوری، بنگاه های صنعتی و شرکتهای دانش بنیان) مشغول به کار شوند و بنیاد بخشی از کارمزد (تا سقف ۷۵ درصد) برای طی دوره آزمایشی حداکثر سه ماهه در نهاد فناورانه بکارگیرنده وی، اعتبار توانمندی مهارتی (معادل ۷۵ درصد از هزینه های شرکت در برنامه های توانمندسازی شامل یادگیری مهارت های موردنیاز برای جذب در نهادهای فناورانه) و تسهیلات فرهنگی رفاهی (شامل: وام خرید- ساخت مسکن، هدیه ازدواج و سایر تسهیلات فرهنگی) را به آنان اعطا می کند.
تسهیلات جذب در مؤسسه های علمی
با هدف کمک به جذب دانش آموختگان برترِ دوره دکتری تخصصی بعنوان «عضو هیئت علمی» در دانشگاه ها و پژوهشگاه های کشور، دانش آموختگان برترِ دانشگاهی طبق مقررات مرتبط می توانند از تسهیلات جذب در مؤسسه های علمی بهره مند شوند. مشمولان این طرح، با معرفی بنیاد از اولویتِ بررسی و پذیرش بعنوان عضو هیئت علمی در مؤسسه های علمیِ کشور (مطابق ضوابط جذب هیئت علمی مصوّب هیئت عالی جذب اعضای هیئت علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی) برخوردار خواهند شد.
پشتیبانی از دانش آموختگان برتر برای ایجاد کسب وکارهای دانش بنیان
طرح شهید رضوی از دیگر طرح هایی است که برای پشتیبانی از دانش آموختگان برتر برای ایجاد کسب وکارهای دانش بنیان برنامه ریزی شده است. بنیاد با هدف پشتیبانی از اشتغال و اثرگذاری دانش آموختگان برتر در زیست بوم دانش بنیان کشور، مقرراتی را در چارچوب «طرح شهید رضوی» در سال ۱۳۹۹ تصویب و اجرایی ساخته است. بر این اساس، هر ساله بنیاد از میان متقاضیان حائز شرایط، تعدادی را برای بهره مندی از پشتیبانی های این بخش انتخاب می کند.
هر یک از برگزیدگان از اعتبار توانمندسازی یا ارتقای توانمندی راه اندازی کسب و کار (معادل ۷۵ درصد از هزینه های یادگیری مهارت های موردنیاز جهت راه اندازی کسب و کار دانش بنیان)، وام خرید- ساخت مسکن و هدیه ازدواج؛ و هر یک از هسته های فناور برگزیده از تسهیلاتی مشتمل بر حمایت مالی اولیه بلاعوض، امکانات دفتری (مکان استقرار، به مدت یک سال) و حمایت مالی بلاعوض به صورت پلکانی در دو نوبت (در صورت تأسیس شرکت و جذب سرمایه ظرف مدت سه سال بعد از تاریخ پذیرش پیشنهاده و تأییدکارگزار ناظر) بهره مند می شوند.
بر اساس سند استراتژیک کشور در امور نخبگان، این طرح با هدف پشتیبانی از اشتغال و اثرگذاری دانش اموختگان برتر در زیست بوم دانش بنیان کشور که به گرامیداشت یاد شهید سید محمد تقی رضوی نامگذاری شده، به تدوین رسیده است.
نحوه انتخاب برگزیدگان این طرح بر عهده معاونت آینده سازان بنیاد ملی نخبگان است. این معاونت تا سقف سهمیه تعیین شده از میان متقاضیان واحد، تعدادی را انتخاب می کند.
اجتماع مخترعان و نوآوران- شناسایی و پشتیبانی از اختراع های برگزیده
همچنین برای رونق بخشیدن به فضای خلاقیت و ابتکارات ذهنی، هرساله برخی از اختراعات ثبت شده در سه سطح شناسایی و به منظور هدایت آنها، تسهیلات توانمندسازی برای تحقق مواردی نظیر ثبت بین المللی اختراع، تأسیس شرکت نوپای دانش بنیان، تسهیل فرآیند نمونه سازی (نیمه صنعتی) و شرکت در نمایشگاه های داخلی و بین المللی را به آنان اعطا می شود.
بر اساس این طرح، اعطای تسهیلات توانمندساز به منظور رسیدن به محصولی دانش بنیان و نقش آفرینی در عرصه ملی برنامه ریزی شده است. در این طرح، کشور به ۱۰ منطقه جغرافیایی تقسیم بندی و سعی شده است که با استفاده از زیست بوم فناوری و نوآوری هر منطقه امکان توانمندسازی مخترعین آن منطقه در همان منطقه صورت گیرد.
پشتیبانی از برگزیدگان رویدادهای نخبگانی
بنیاد ملی نخبگان به غیر از این طرح ها برای پشتیبانی از استعدادهای برتر، برنامه های دیگری نیز اجرایی می کند. یکی از این برنامه ها پشتیبانی از برگزیدگان رویدادهای نخبگانی است.
استقبال از توسعه و تنوع رقابت ها، همایش ها و مسابقه ها در زمینه ها و سطوح مختلف و پشتیبانی از برگزیدگان آنها همچون فعالیتهای بنیاد در جهت توانمندسازی اجتماع نخبگان است، بنابراین برگزیدگان رویدادهای مورد تأیید بنیاد، با هدف توانمندسازی و تأثیرگذاری، توسعه طرح و «پشتیبانی از فرد برگزیده»، متناسب با موضوع رویداد و سطح آن، مشمول تسهیلاتی همچون «پشتیبانی از طرح برگزیده» می شوند.
بخشنامه بکارگیری دستیار (مشاور) نخبه
به منظور زمینه سازی برای حضور فعال نخبگان در فرایند تصمیم سازی و برنامه ریزی دستگاههای اجرایی و آشنایی آنان با اقتضائات حکمرانی، بخشنامه بکارگیری دستیار (مشاور) نخبه در تاریخ ۲۴/۰۱/۱۴۰۱ صادر شده که طی آن امکان بکارگیری ۵ نفر از جوانان نخبه توسط هر یک از وزرا، رؤسای سازمان های مستقل زیر نظر رییس جمهور، استانداران و رؤسای مؤسسات دولتی با گستره کشوری فراهم گشته است. در این حوزه بنیاد ملی نخبگان آمادگی کامل برای معرفی نیروهایی تخصصی مورد درخواست نهادهای فوق الذکر را دارد.
حمایت از برگزاری کرسی های حل مسائل ملی و استانی
همچنین پشتیبانی از برگزاری کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره نخبگانی و مجموعه های فعال در این عرصه و در جهت تحقق اقدام ۳-۱-۳ سند استراتژیک کشور در امور نخبگان با اهدافی شامل ایجاد هویت و حس دلبستگی نخبگان در نقش آفرینی برای حل مسائل، تلاش در جهت رفع خلاءهای علمی و فکری در مورد چالش های پیش روی استان، بهره برداری از دانش و تفکر نخبگان در پیشبرد اهداف بنیادهای استان و شبکه سازی گروههای نخبگانی به منظور هم افزایی مربوطه در بنیاد ملی نخبگان در دست اقدام است.
شیوه نامه پشتیبانی از فعالیتهای پژوهشی استادیاران برترِ جوان با رویکرد حل مسائل کشور
بنیاد هر ساله به منظور ارتقای توانمندی ها و تلاش استادیاران برترِ جوان دانشگاه ها و مؤسسه های علمی برای حل مسائل کشور، تسهیلاتی را به برگزیدگان اعطا می کند که اعطای اعتبار پژوهشی و اعتبار تجهیزات، تسهیلات فرهنگی - رفاهی (شامل هدیه ازدواج و وام مسکن)، اعتبار تعهدات و مسئولیت های اجتماعی، بهره مندی از فعالیتهای فوق برنامه بنیاد (برنامه های مهارت افزا، توانمندساز و فرهنگی)، تخفیف استفاده از شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی مطابق ظرفیت تخصیصی سالیانه توسط معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری، معرفی به نهادهای دولتی و خصوصی بعنوان مشاور تخصصی و دستیار علمی، معرفی استادیاران جوان برگزیده دارای طرح های ملی برای حمایت مادی و معنوی همچون تسهیلات این طرح است.
حمایت از جذب برگزیدگان المپیادهای دانش آموزی و رتبه های برتر آزمون سراسری در رشته های اولویت دار کشور
از دیگر برنامه های حمایتی برای ارائه تسهیلات به نخبگان، المپیادی ها هستند. ازاین رو با تصویب هماهنگ بنیاد ملی نخبگان، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، دارندگان نشان های طلا، نقره و برنز کشوری در المپیادهای ملی دانش آموزی مورد تأیید شورایعالی انقلاب فرهنگی در صورت انتخاب و پذیرش در رشته های هدف اولویت دار از مزایای طرح طرح ویژه «حمایت از جذب برگزیدگان المپیادهای دانش آموزی و رتبه های برتر آزمون سراسری در رشته های اولویت دار کشور» (از دوره کارشناسی تا دکتری تخصصی) برخوردار می شوند.
این افراد می توانند در رشته های اولویت دار کشور شامل ادبیات، ریاضی، زیست، شیمی، فیزیک، کامپیوتر و نجوم، با معرفی سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان باشند. همینطور دارندگان رتبه های ۱ تا ۱۰۰ کشوری آزمون های سراسری ورود به مقطع پایه دانشگاه در گروههای آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی، و علوم انسانی و دارندگان رتبه های ۱ تا ۵۰ کشوری آزمون های سراسری ورود به مقطع پایه دانشگاه در گروههای هنر و زبان های خارجی می توانند از این تسهیلات برخوردار شوند.
برگزیدگان طرح با حفظ شرایط پویایی از تسهیلاتی برخوردار می گردند که شامل «پذیرش بدون آزمون بعنوان استعدادهای درخشان در دوره های تحصیلی بالاتر تا مقطع دکتری تخصصی هستند.
این برگزیدگان می توانند در رشته های هدف در دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تحصیل کنند.
ارائه تسهیلات ویژه برای ساخت مسکن نخبگان
نظر به دستور رییس جمهور، در جهت ایجاد شهرک نخبگان در کشور و رفع مسئله مسکن اجتماع نخبگانی، بعنوان موضوعی مهم در حفظ و نگهداشت نخبگان و مستعدان برتر و فراهم آوردن شرایط مناسب برای بهره مندی از توان ایشان در توسعه و پیشرفت کشور، انجام اقدامات اولیه تحقق طرح ساخت شهرک نخبگان در دستور کار بنیاد ملی نخبگان قرار گرفته است.
از این رو بنیاد امضای تفاهمنامه با دانشگاه های بزرگ مراکز استان ها را بعنوان گام نخست این اقدام، در نظر گرفته، که با همکاری و همراهی و استفاده از امکانات هر یک از این دانشگاه، ساخت این شهرک ها در کنار دانشگاه ها شروع شود و در ادامه با ساخت مراکز آزمایشگاهی و تحقیقاتی در این شهرک ها و ایجاد زیرساخت مناسب و ارائه تجهیزات لازم به نخبگان علاوه بر رفع دغدغه های در رابطه با اسکان، مسیر علم آموزی و دانش افزایی نخبگان تسریع شود.
بر اساس این تفاهمنامه ها، دانشگاه ها بخشی از زمین هایی را که می توانند به این امر اختصاص دهند، در اختیار بنیاد ملی نخبگان قرار می دهند و بنیاد نیز با کمک منابع، حمایت ها، تسهیلات و اعتبارات دولتی اقدام به ایجاد و ساخت واحدهای مسکونی در چارچوب شهرک نخبگانی برای نخبگان می کند، که این واحدها به صورت اجاره به شرط تملیک در اختیار نخبگان کشور قرار خواهد گرفت.
جذب و بکارگیری نیروی انسانی نخبه و مستعدبرتر در دستگاههای اجرایی
از آنجاییکه موضوع فعالیت نخبگان و استفاده از ظرفیت و استعدادهای آنها در دستگاههای اجرایی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد آیین نامه ای برای این منظور تدوین شده است.
این آیین نامه به منظور توسعه اثرگذاری و تحول آفرینی استعدادهای برتر و نخبگان در نهادهای دولتی کشور، تحت عنوان «جذب و نگهداری سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاههای اجرایی» توسط هیئت وزیران در اسفندماه سال ۱۴۰۰ به تصویب رسیده است.
آئین نامه «جذب و نگهداری سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاههای اجرایی» که به پیشنهاد مشترک بنیاد ملی نخبگان و سازمان اداری و استخدامی کشور تصویب شده است، بسترهای لازم را برای جذب و نگهداشت نخبگان در کلیه دستگاه ها و مؤسسات دولتی و عمومی فراهم می آورد. بر این اساس بنیاد ملی نخبگان به صورت فصلی از راه فراخوان مبادرت به ثبت نام متقاضیان این مصوبه کرده و همینطور سازمان اداری و استخدامی کشور مبادرت به احصا پست های بلاتصدی دستگاه ها برای جذب نخبگان می کند.
حمایت از رساله های دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی
به منظور گسترش زمینه های پژوهش در حوزه های در رابطه با اجتماعات و نظام نخبگانی و بهره مندی از توان تخصصی مراکز علمی کشور، سالانه از رساله های مصوب هر یک از دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی کشور که بر مبنای مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا شورایعالی انقلاب فرهنگی فعالیت می نمایند و موضوع پژوهش آنها در رابطه با مأموریت های بنیاد ملی نخبگان است با اختصاص پژوهانه ای در چارچوب این طرح پشتیبانی می شوند.
دانشجویانی که موضوع رساله شان در رابطه با محورهای پژوهشی اعلام شده است، می توانند در موضوعات مرتبط یاری گر بنیاد برای انجام احصای چالش های در رابطه با نخبگان باشند.
به گزارش هوا فضا به نقل از مهر، بالغ بر ۲۰ طرح حمایتی از جانب بنیاد ملی نخبگان برای حفظ و نگهداشت استعدادهای برتر تحصیلی و نخبگان به کار گرفته شده است که بااینکه برای حمایت و استفاده از ظرفیت نخبگان در کشور امکان دارد اثربخش باشند اما برای ایجاد و نهادینه کردن «حکمرانی نخبگان»، عزم ملی و هم افزایی تمامی نهادها و دستگاههای اجرایی لازم است تا ضمن جذب نخبگان در سکوهای مدیریتی و حل مشکلات به دست آنها، شاهد کاهش مهاجرت و افزایش بازگشت به کشور نخبگان باشیم.
منبع: هوا فضا
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب