به بهانه روزی به نام زمین؛
زمین سبز، آسمان آبی ردپای ویرانگری انسان بر منابع طبیعی
به گزارش هوا فضا در حالی کره زمین سخاوتمندانه شرایطی برای زیست جانداران و انسان فراهم نموده است که رد پای ویرانگری انسان بر روی سرمایه های طبیعی از ۵۰ سال قبل تابحال عیان است و با انتشار جهانی ویروس کرونا، نگرانی ها برای انتشار بیشتر آلودگی به محیط زیست افزایش پیدا کرده است.
به گزارش هوا فضا به نقل از ایسنا، نزدیک به ۴.۵ میلیارد سال از پیدایش زمین می گذرد و پیدایش حیات بر روی سطح آن در طول یک میلیارد سال پدیدار شد و الان زمین خانهٔ میلیون ها گونه از جانداران است که انسان یکی از آنها است.
"زیست کره" زمین با گذر زمان جو زمین و دیگر شرایط فیزیکی و شیمیایی این سیاره را گرفتار دگرگونی های شگرفی کرد تا محیطی برای زیست جانداران زنده فراهم گردد. همینطور در اثر این دگرگونی ها لایهٔ اوزون به دور این سیاره تشکیل شده است؛ لایه ای که با کمک میدان مغناطیسی زمین مانع از ورود پرتوهای صدمه رسان خورشید می شود و بدین سان اجازه می دهد زمین به محلی بهتر به منظور زندگی انسان و جانوران تبدیل گردد.
این در حالیست که طبق گزارش های جهانی، انسان در ۵۰ سال گذشته ۶۸ درصد جمعیت حیات وحش را از بین برده است. آمار دو سال قبل آن نشان داده است که این عدد ۶۰ درصد بوده است.
ردپای ویرانگری انسان از مناطق قطبی تا جنگل های آمازون و البرز و سایر نقاط دیده می شود، بگونه ای که بررسی بر روی ۲۰ گونه زیستی در ۵ قاره جهانی حکایت از نابودی فله ای سرمایه های طبیعی از جانب بشر دارد.
ایران هم با چالش های زیست محیطی فراوانی مواجه می باشد. شکار بی رویه بعنوان نخستین عامل، ۹۱ درصد مناطق تحت حفاظت ما را تهدید می کند، ۸۲ درصد از مناطق حفاظت شده کشور با چرای بی رویه، ۷۹ درصد با تبدیل اراضی و بوته کنی، ۵۵ درصد با قطع اشجار روبرو هستند و در بیشتر از نیمی از مناطق حفاظت شده عملیات جاده سازی انجام شده است.
به سبب فرسایش شدید خاک، حوزه های آبخیز سدهای کشور دارای ۲۵۰ میلیون متر مکعب رسوب دهی در سال است و در بخش کشاورزی هم هر سال بیشتر از ۲ میلیارد متر مکعب خاک حاصلخیز در اثر فرسایش خاک شسته شده و باعث از میان رفتن هزاران هکتار زمین و کاهش تولید محصول می شود.
قصه پر غصه جنگل های ایران هم حکایت دیگری دارد؛ بنا به اطلاعات مرکز آمار ایران، وسعت جنگل های ایران در سال ۱۹۰۰ در حدود ۱۹ میلیون هکتار بود اما این رقم تا سال ۲۰۱۲ به ۱۴.۴ میلیون هکتار کاهش یافته است و نابودی ۴۳ درصدی جنگلها از سال ۱۹۰۰ رقم خورد.
طوفان های ریزگرد درد دیگری است که در اولین روزهای تابستان سال ۱۳۸۸ تجربه کردیم و تهران، اهواز و خیلی از شهرهای مرکزی، جنوبی و غربی ایران را به زیر پرده ای از گرد و غبار فرو برد.
پدیده ریزگرد، معمولاً ضخامتی کمتر از یک کیلومتر را در بر می گیرد و اگر هم خیلی شدید باشد، ضخامتش از یکی دو کیلومتر فراتر نمی رود؛ اما طوفان ریزگردی که در تابستان سال ۱۳۸۸ چند روزی زندگی عادی در ایران را مختل کرد، از کوه های مرتفع زاگرس و حتی رشته کوه سر به فلک کشیده البرز گذشت و کرانه های دریای خزر در گیلان را هم تحت تاثیر قرار داد.
خشکسالی دهه ۸۰ ایران، کشاورزی سنتی و غیر روشمند، چرای بیشتر از حدّ دام، عدم استفاده از سیلاب ها، همه دست به دست هم می دهند که زمینهای بارور از میان رفته، جای خویش را به بیابان هایی جدید بدهند. پوشش گیاهی، بخصوص گیاهان بومی مانند خار و خاشاک بیابانی، نقش بسیار مهمی را در تثبیت شن های روان و پیشگیری از تولید ریزگرد ایفا می کنند.
بحران آب در ایران سلسله چالش ها و مشکلات ناشی از کمبود آب و استفاده نادرست از منابع آب در کشور ایران است. خشکسالی های مکرر توأم با برداشت بیش از اندازه آب های سطحی و زیرزمینی از راه شبکه بزرگی از زیرساخت های هیدرولیکی و چاه های عمیق، وضعیت آب کشور را به سطح بحرانی رسانده است. از نشانه های این وضعیت خشک شدن دریاچه ها، رودخانه ها و تالاب ها، کاهش سطح آب های زیرزمینی، فرونشست زمین، تخریب کیفیت آب، فرسایش خاک، بیابان زایی و طوفان های گرد و غبار بیشتر است.
این وضعیت زیست محیطی حدودا به صورت کم و بیش در سایر کشورها حاکم است و برای کشیدن ترمز این ویرانگری، در سال ۱۹۷۰ در پاسخ به بحران محیط زیست، روز ۲۲ آوریل مصادف با دوم اردیبهشت و هر چهار سال یک مرتبه سوم اردیبهشت ماه، بعنوان روز "زمین پاک" نامگذاری شد؛ روزی برای ارتقاء آگاهی و آموزش در مورد مسائل زیست محیطی و ترویج فرهنگ حفاظت و پاسداری از زمین.
در بسیاری از کشورها روز ۲۲ آوریل همزمان با ۲اردیبهشت روز زمین است و جوامع بسیاری هم هفته زمین را با آغاز "روز زمین" جشن می گیرند و تمام هفته را به فعالیتهای زیست محیطی اختصاص می دهند.
"احیای زمین، افزایش بهره وری برای توسعه پایدار" شعاری است که برای روز زمین پاک ۱۴۰۰ انتخاب شده است، در حالیکه همچنان ایران و دنیا با چالش ویروس کرونا مواجه می باشد. مقابله بشر با این ویروس که با بهره گیری از ماسک، لباس گان پزشکی، مواد ضدعفونی کننده و الکل همراه می باشد، سبب شیوع روزانه صدها میلیون آلودگی شیمیایی در شهرها شده و آلودگی محیط زیست را افزایش داده است.
این آلودگی که با تخریب محیط زیست، بی گمان هزینه بر است، می تواند بر جانداران و آبزیان هم اثر گذارد که طبیعتا با عنایت به پایداری هر محیط، مقاومت جانداران و نوع مواد مصرف کننده متغیر خواهد بود.
منبع: aero-space.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب