نگاهی تازه به سلامت زنان در دوران بارداری
مراقبت خانگی از مادران راه حل فراموش شده سیستم سلامت ایران
هوا فضا: هر روز صدها زن در سرتاسر جهان جان خودرا به سبب حاملگی یا زایمان از دست می دهند. درحالی که خیلی از این مرگ ها قابل پیشگیری اند، هنوز روش هایی که می توانند نجات بخش باشند، در بعضی کشورها جدی گرفته نمی شوند.
به گزارش هوا فضا به نقل از ایسنا، حاملگی و زایمان، با وجود طبیعی بودن، می تواند برای زنان خصوصاً در مناطق محروم و دورافتاده بسیار خطرناک باشد. برمبنای آمار جهانی، روزانه بالاتر از ۸۰۰ زن به سبب عوارض حاملگی و زایمان جان می بازند و سهم کشورهای با درآمد پایین و متوسط از این آمار نگران کننده است. بیشتر این موارد در مناطق جنوب صحرای آفریقا و جنوب آسیا رخ می دهد. یکی از فاکتورهای مهم این مرگ ومیرها، نبود مراقبت های درست، آگاهانه و بموقع در دوران حاملگی و بعد از آنست. دسترسی نداشتن به خدمات بهداشتی خوب، کمبود ماماهای آموزش دیده و نبود آگاهی عمومی درباره ی اهمیت مراقبت های بارداری، همگی سبب شده اند سلامت زنان در معرض خطرهای جدی قرار گیرد.
سلامت مادران فقط به مفهوم نجات جان یک زن نیست. این مساله بر کل خانواده، وضعیت اقتصادی و حتی آینده فرزندان تأثیر می گذارد. وقتی مادری در حاملگی یا بعد از آن با مشکل مواجه شود، همه اعضاء خانواده لطمه می بینند. در کشورهای پیشرفته، سال هاست برنامه هایی مانند مراقبت در خانه، آموزش خانوادگی و حتی امکان زایمان در منزل با رعایت اصول ایمنی وجود دارد. این کارها سبب شده اند تا میزان خطرهای حاملگی بسیار کم شود. در کشور ما اما، هنوز چنین خدماتی برای مادران، خصوصاً در مناطق محروم، به میزان کافی گسترش نیافته است.
مژگان نینوایی، پژوهشگر دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، در همین رابطه مطالعه ای را درباره ی وضعیت خدمات مراقبت در منزل برای مادران انجام داده است. وی در پژوهش خود تلاش نموده به این پرسش پاسخ دهد که چرا چنین خدماتی هنوز جایگاه مناسبی در سیستم سلامت ایران ندارد و چگونه می توان با بهره بردن از تجربه های کشورهای دیگر، راهی برای بهبود سلامت مادران پیدا کرد.
برای انجام این مطالعه، محقق ابتدا به بررسی منابع علمی داخلی و خارجی پرداخت. او تمامی مقالات و اسناد در رابطه با موضوع مراقبت خانگی مادران را که میان سالیان ۲۰۰۶ تا ۲۰۲۱ انتشار یافته بودند، بررسی کرد. این بررسی شامل متون به زبان های فارسی و انگلیسی بود که از پایگاه های معتبر علمی مانند PubMed، WHO و Scopus جمع آوری شدند. در گام بعد، مقالاتی که با موضوع پژوهش هماهنگی داشتند، انتخاب و تحلیل شدند.
نتایج این بررسی ها نشان می دهند که در خیلی از کشورهای توسعه یافته، خدمات مراقبت در خانه برای زنان حامله به گونه ای منظم و با برنامه ریزی دقیق به انجام می رسد. در این کشورها، مادران بعد از زایمان تحت مراقبت خانگی قرار می گیرند، کتابچه هایی برای آموزش به آنها داده می شود و بسته هایی شامل لوازم ضروری مادر و نوزاد به رایگان یا با پوشش بیمه ای در اختیارشان قرار می گیرد. این خدمات کمک کرده اند تا سلامت جسمی و روانی مادران بهتر حفظ شود.
در ادامه این مطالعه آمده است که ارائه مراقبت در خانه موجب کاهش فشار مادران، افزایش آگاهی آنها درباره ی رفتارهای مناسب در دوران حاملگی و ممانعت از خیلی از عوارض شایع مثل زایمان زودرس یا فشار خون بالا شده است. همین طور این تکنیک ها توانسته اند نیاز به بستری شدن طولانی مدت در بیمارستان را کاهش دهند و از نظر اقتصادی نیز برای خانواده ها به صرفه تر باشند.
به گفته نینوایی، کشور ما برای اجرای چنین طرح هایی به آموزش و فرهنگ سازی گسترده نیاز دارد. باید ماماها برای ارائه خدمات در منزل آموزش ببینند و خانواده ها با فواید این شیوه آشنا گردند. همچنین، برای اجرای درست این برنامه ها، پشتیبانی بیمه ها و بیمارستان ها ضرورت دارد. تجربه کشورهای دیگر نشان میدهد که انجام بازدیدهای خانگی در دوره حاملگی و بعد از زایمان می تواند به شناسایی سریع مشکلات جسمی، روانی و حتی اجتماعی کمک نماید.
بر این اساس بااینکه هم اکنون در ایران مراقبت در منزل برای سالمندان و برخی بیماران اجرا می شود، اما برای مادران و نوزادان هنوز برنامه مشخصی وجود ندارد. ارائه بسته های تولد، کتابچه های راهنمای آموزشی به زبان های مختلف و آموزش دانشگاهی در این زمینه می تواند قدمی مؤثر برای ارتقاء سلامت مادران باشد. در شرایطی که هزینه های حاملگی یکی از موانع فرزندآوری در کشور است، پوشش بیمه ای برای این خدمات می تواند تغییر بزرگی بوجود آورد.
این نتایج که نمونه ای از کوشش برای یافتن راهکارهای قابل اجرا و مقرون به صرفه در عرصه سلامت مادران هستند، در مجله «تعالی بالینی» که از طرف دانشگاه علوم پزشکی مازندران منتشر می شود، به چاپ رسیده اند. هدف این مجله، بازتاب دادن مطالعاتی است که می توانند به بهبود وضعیت بهداشت و درمان در کشور کمک کنند.
منبع: هوا فضا
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب