هوافضا- علوم هوایی

زلزله خاموش تهدیدکننده 29 استان و 65 درصد دشت های کشور

زلزله خاموش تهدیدکننده 29 استان و 65 درصد دشت های کشور

هوا فضا: رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی اظهار داشت: فرونشست زمین که از آن به زلزله خاموش یاد می شود، حالا بشکلی بحرانی، کشور را تهدید می کند، به صورتی که 29 استان و بیشتر از 65 درصد دشت های کشور با این مسئله درگیرند.


به گزارش هوا فضا به نقل از ایسنا، علیرضا شهیدی اظهار داشت: فرونشست پدیده تازه ای در جغرافیای کشور نیست و اولین بار در سال ۴۷ در دشت رفسنجان که مشهور به باغ های پسته و پمپاژ زیاد منابع آب زیرزمینی است، این اتفاق را شاهد بودیم.
وی ادامه داد: بعد از وقوع فرونشست در دشت مهیار اصفهان در اوایل دهه ۸۰، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور باتوجه به وظیفه ذاتی خود که شناخت پدیده های طبیعی است، بطور جدی موضوع فرونشست را مطرح نمود، اما همان زمان این اصطلاح برای بسیاری در کشور نأمانوس بود.
شهیدی با تاکید بر این که حالا از ۶۰۹ دشت موجود در کشور، بیش از ۴۰۰ دشت (۶۵ درصد دشت ها) با معضل فرونشست از چند میلیمتر تا ۱۸ سانتیمتر (با رقم متوسط حدود ۴.۵ سانتیمتر) در کشور مواجهند، اظهار نمود: در اتحادیه اروپا رقم چهار میلیمتر بعنوان رقم بحرانی برای فرونشست زمین مطرح شده، اما در ایران با ارقام سانتیمتر مواجه هستیم که با اهمیت ترین عامل آن پمپاژ بی رویه منابع آب زیرزمینی است.
رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی افزود: مطابق آمارها، امروز بیش از یک میلیون حلقه چاه در کشور وجود دارد که ۴۲ درصد آنها بدون مجوز هستند، با این وجود در دهه ۸۰ شاهد تصویب قانونی در مجلس شورای اسلامی بودیم که برخی چاه های بدون مجوز را مجاز اعلام می کرد، این در حالیست که هر یک از چاه ها حریم خاص خودرا دارد و فشاری به حوزه آبخوان ها وارد میکند.
وی اظهار نمود: پراکندگی این یک میلیون حلقه چاه به شکلی است که بطور متوسط هر ۱.۵ کیلومتر یک حلقه چاه وجود دارد، اما تراکم اصلی چاه ها در مناطقی است که شهرهای ما مستقر هستند یا شاهد استقرار صنایع و بخش کشاورزی هستیم.
شهیدی با تاکید بر این که بیش از ۶۰ درصد کشور در اقلیم خشک و نیمه خشک قرار گرفته، افزود: این در حالیست که بیابان ها حدود ۴۵ درصد وسعت کشور را می سازند. با این وجود میزان مصرف آب در کشور سالیانه ۱۰۰ میلیارد مترمکعب است و همه ساله بیش از پنج میلیارد متر مکعب مازاد برداشت از آب های زیرزمینی انجام می شود.
وی تصریح کرد: فقط در دشت اصفهان که پنج هزار کیلومتر مربع وسعت دارد، سالیانه ۲۵۰ میلیون مترمکعب پمپاژ آب از آبخوان ها انجام می شود که بیشتر از حجم سد کرج است.
شهیدی افزود: در سالهای قبل خشکسالی های پی در پی و کاهش میزان بارندگی ها سبب شده تا شاهد عدم تعادل در ورودی و خروجی آب دشت ها باشیم و بنا بر این شاهد گسترش فرونشست هستیم.
وی از فرونشست بعنوان "زلزله خاموش" یاد کرد و اظهار داشت: خروج بیش از اندازه آب طی ۱۰ تا ۱۵ سال از یک حوزه آبخوان سبب وقوع فرونشست شده و به تدریج آثار این پدیده بطئی مشخص می شود.
رییس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور اشاره کرد: آنچه در عمل اتفاق می افتد، به سبب فرونشست و خالی شدن منافذ خاک از آب عملیات متراکم شدن خاک اتفاق می افتد، بر این اساس یک لایه غیرقابل نفوذ شکل گرفته و در ادامه ترک هایی در سطح زمین به وجود می آید که بسته به منطقه می تواند به ابنیه و ساختمان ها، ریل راه آهن، جاده ها و غیره لطمه برساند.
خطر فرونشست در تهران و اصفهان
وی، تهران و اصفهان را کلان شهرهایی توصیف کرد که به شدت تحت تاثیر فرونشست زمین قرار دارند، بطوریکه در مناطق ۱۸ و ۱۹ تهران زبانه های فرونشست به داخل شهر نفوذ کرده، اما در اصفهان خطر جدی تر است و فرونشست تقریباً در همه نقاط شهر نفوذ کرده است.
این مقام مسؤول هشدار داد: اگر نتوانیم مدیریت درستی بر منابع آبی داشته و سیاست گذاری درستی در موضوعات صنعتی و کشاورزی داشته باشیم، روزبه روز وضعیت بدتری را در این مساله شاهد خواهیم بود.
رییس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور اشاره کرد: مطابق آمارهای جهانی، ایران یکی از بزرگترین کشورهای در برخورد با تنش آبی تا سال ۲۰۴۰ میلادی خواهد بود، بر این اساس مدیریت درست منابع آبی یکی از واجب ترین امور است. متاسفانه شاهدیم امروز از ۳۱ استان کشور غیر از مازندران و گیلان، بقیه استانها با فرونشست زمین از یک میلیمتر تا ۱۸ سانتیمتر مواجه گشته اند.
به نقل از روابط عمومی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، شهیدی اشاره کرد: امروز علاوه بر مدیریت منابع آبی در اختیار، باید مردم را با انجام آموزش های لازم در مصرف آب آگاه نماییم، همین طور درباب استقرار صنایع باید مطالعاتی صورت گیرد تا صنایع آب بر مثل فولادسازی ها در مناطق خشک مستقر نشوند.
وی به اصفهان اشاره نمود که نه فقط شاهد استقرار صنایع بزرگ آب بر مثل فولاد مبارکه و ذوب آهن در این استان هستیم، بلکه از نظر کشاورزی نیز در این استان، سیاست درستی نداشته ایم و بطور نمونه در گذشته کشت برنج در این منطقه انجام می شده است.




منبع:

1400/09/06
21:11:18
0.0 / 5
646
تگهای خبر: آموزش
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۵ بعلاوه ۴
هوا فضا هوافضا