تحریم علمی شمشیر را از رو بست اساتید هاروارد چقدر مقاله می نویسند؟
به گزارش هوا فضا، معاون وزیر بهداشت ضمن اشاره به نسبت مقاله به ازای هر استاد در برنامه هفتم توسعه اظهار داشت: در دانشگاه هاروارد این نسبت 10مقاله به ازای هر استاد است؛ ما آرزو داریم به عدد 1.5 مقاله به هر استاد برسیم.
به گزارش هوا فضا به نقل از مهر، شاهین آخوندزاده در مراسم بیست و ششمین جشنواره پژوهشی ابوریحان بیرونی که بامداد امروز سه شنبه دوم دی ماه در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار گردید، با اشاره به حمایت مقام معظم رهبری، اظهار داشت: هیچ فردی را به اندازه مقام معظم رهبری در نظام جمهوری اسلامی پیدا نمی کنید که تا این حد بر ارزش علم و قدرت علمی ایران تاکید و دائماً این مورد را یادآوری کرده باشد. در عین حال متاسفانه حدودا همه دولت ها در پشتیبانی از حوزه علم و فناوری اهمال نموده اند.
وی افزود: اگر ما امروز در همین جایگاه قرار گرفته ایم، این اتفاق با برنامه ریزی رخ نداده است. ما یک پتانسیل نیروی انسانی توانمند داریم؛ این نیروی انسانی ضعف ها و مشکلات مدیریتی کشور را جبران کرده است.
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اشاره به روند تدوین برنامه های پنج ساله توسعه اظهار داشت: ما دائماً برنامه های چندساله می نویسیم اما اجرا نمی شوند. معمولا ۲۵ درصد از برنامه های توسعه اجرا می شوند که این میزان اجرا هم احتیاج به برنامه ریزی ندارد. همیشه برنامه هایمان را متوهمانه می نویسیم؛ خودمان هم می دانیم که تحقق این اهداف امکانپذیر نیست، می دانیم که برای ایجاد این امکانات باید شرایطش فراهم گردد، اما فراهم نمی نماییم.
وی با اشاره به اهداف تعیین شده در برنامه هفتم در مورد تحقیقات اظهار داشت: در این برنامه عنوان شده که رتبه علمی کشور باید چهاردهم باشد؛ اما در همین مصوبه هم اشکال وجود دارد. مشخص نشده که بر مبنای کدام پایگاه باید رتبه کسب شود. از سوی دیگر قبل از تصویب این برنامه عنوان می شد که باید عدد رتبه ۱۲ درج شود، با اصرار دکتر زلفی گل وزیر علوم وقت این عدد به ۱۴ تغییر نمود چون رسیدن به هدف رتبه ۱۲ شدنی نبود.
آخوندزاده با اشاره به افت رتبه علمی کشور اظهار داشت: در سال ۲۰۱۹ ما در رتبه پانزدهم قرار داشتیم و در مقاطعی رتبه چهاردهم را کسب کردیم، اما گروهی دائماً در دانشگاه، در وزارت علوم و در وزارت بهداشت و شورای عالی انقلاب فرهنگی، انتقاد می کردند که دانشگاه ها فقط مقاله می نویسند.
وی افزود: این انتقادات در حالی عنوان می شود که بیشتر نظام های رتبه بندی جهانی مقاله محور هستند و بر مبنای مقاله رتبه بندی انجام می دهند. وقتی تکلیف شده که باید ۲۰ دانشگاه در یک نظام رتبه بندی رتبه کم تر از ۵۰۰ کسب کنند، رسیدن به این رتبه مقاله می خواهد.
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت اضافه کرد: عنوان می شد که برنده نوبل ۵۰ مقاله دارد، محققان ما ۵۰۰ تا ۲ هزار مقاله دارن؛ نتیجه این شد که رتبه هایمان افت کرد. هم اکنون با این شرایط، حتی با دو برابر تلاش هم نمی توانیم به رتبهٔ ۱۴ برسیم.
وی با اشاره به جایگاه کشور در عرصه فناوری اظهار داشت: در فناوری هم وضعیت بهتر نیست. ما فقط در مقاله افت نکرده ایم. اگر کشورهای چین و هند را بررسی نماییم می بینیم که ابتدا رتبه پژوهش بالا رفته و سه، چهار، پنج سال بعد فناوری هم رشد کرده است؛ این دو از هم جدا نیستند. ما در مقالات افت کرده ایم، در نوآوری هم افت کرده ایم؛ رتبه ما در شاخص نوآوری جهانی از ۵۳ به ۷۰ رسیده و رتبه علمی هم از ۱۵ به ۱۷ رسیده است. بدین سبب این دو شاخص با هم حرکت می کنند. نمی توان انتظار داشت که تحقیقات دانشگاهی نداشته باشیم ولی انتظار فناوری داشته باشیم. اگر تحقیقات نباشد، فناوری فقط کپی برداری می شود و فناوری حقیقی نیست.
آخوندزاده با اشاره به هدف برنامه هفتم توسعه در مورد نسبت مقاله به هر عضو هیأت علمی اظهار داشت: این شاخص باید به یک ونیم برسد، در وزارت علوم این میزان زیر یک است. در صورتیکه در خیلی از دانشگاه های علوم پزشکی این نسبت بین ۳، ۴ مقاله است. در صورتیکه در دانشگاه هاروارد نسبت مقاله به هر عضو هیأت علمی ۱۰ مقاله است و ما آرزو می نماییم به یک ونیم برسیم. ما اصلاً تولید علمی زیادی نداشتیم در عین حال نسبت به مقاله نوشتن انتقاد می کردیم.
وی با اشاره به اهمیت رتبه دانشگاه ها در زمینه بین المللی اظهار داشت: پژوهش جز اصلی وظایف هیأت علمی نیست، اما وجود آن لازم است؛ چون پژوهش پویایی بوجود می آورد. نقش پژوهش اینست که اعتمادبه نفس بوجود می آورد. ما هم اکنون در یک جنگ ترکیبی با دنیا هستیم. هدف اینست که جوان ایرانی ناامید شود. هیچ چیزی در دانشگاه های ما به اندازهٔ موفقیتهای پژوهشی نمی تواند اعتمادبه نفس ایجاد نماید. ما باید این را تقویت کنیم؛ این به نفع نظام جمهوری اسلامی است.
معاون وزیر بهداشت با انتقاد از حمایت نکردن از پژوهش در کشور اظهار داشت: در رتبه بندی سایمگو؛ در سال ۲۰۲۴ ما رتبه هفدهم را کسب کردیم، در صورتیکه یک هفته گذشته از اعلام رتبه ما شانزدهم بودیم. اختلاف ما از نظر تعداد مقالات با کشوری که رتبه شانزدهم را به دست آورد، بسیار کم بود و با یک همت، می توانستیم رتبه شانزدهم را بگیریم، اما یک رتبه را از دست دادیم.
وی در مورد راه حل ها برای جبران این افت رتبه اظهار داشت: گاهی اوقات بعضی از مقالات نشریات، به علت خطای رباتی که مقالات را بررسی می کند، بعنوان مقاله کشور محاسبه نمی گردد. فرض کنید یک مجله در یک شماره ۱۰ مقاله چاپ کرده، اما فقط ۸ مقاله اش وارد اسکوپوس شده است. اگر یک نفر مسئول بررسی این مقالات شود و برای «Missing Articles» با ادمین اسکوپوس تماس بگیرد، آن دو مقاله هم اضافه می شود. ما سال جاری هزار و ۶۷ مقاله را با این اقدام توانستیم به آمار مقالات کشور اضافه نماییم. این اقدام حتی هزینه سنگینی هم ندارد، فقط یک کارمند باید بنشیند ایمیل بزند پ این فاصله جبران می شود.
ترکیه، عربستان و روسیه از ما جلو زدند
معاون وزیر بهداشت با اشاره به اینکه هم اکنون در سال ۲۰۲۵ ترکیه و عربستان در اسکوپوس از ما جلوتر هستند، اظهار داشت: روسیه هم با وجود این که کل دنیا تحریمش کرده و رتبه آن افت کرده بود، فعلا از ما بالاتر است. امیدواریم در این دو سه ماهی که تا آوریل مانده، همه مقالات ما وارد اسکوپوس شود و بتوانیم حداقل رتبه هفدهم یا حتی شانزدهم را به دست بیاوریم.
امسال تحریم علمی شمشیر را از رو بست
وی با اشاره به اینکه سال جاری تحریم علمی شمشیر را از رو برای ما بسته است، اظهار داشت: ناشران قبلاً مستقیم نمی گفتند ما از محققان ایران مقاله چاپ نمی نماییم، با کلمات بازی می کردند و مقالات را رد می کردند، اما هم اکنون صریح می نویسند که به خاطر تحریم چاپ نمی نماییم.
بودجه پژوهشی ۱۴۰۵ کاهشی شد
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، ریشه اصلی تولید مقاله را پایان نامه ها و طرح های تحقیقاتی دانست و اظهار داشت: پایان نامه های تحصیلات تکمیلی ما کم شده و جذابیت آن برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری کم شده است. این مورد در پایین آوردن رتبه علمی و تعداد مقالات بین المللی تاثیر مستقیم دارد.
وی با اشاره به اینکه جذابیت تحصیلات تکمیلی کاهش پیدا کرده است؛ اظهار داشت: علاوه بر مبحث صندلی خالی در تحصیلات تکمیلی، طرح های تحقیقاتی مصوب هم در کشور کاهش داشته است. دولت های مختلف از نظر تعداد طرح های تحقیقاتی رشد داشتند ولی در دولت سیزدهم این میزان کاهش داشت. وقتی کم کاشتیم، کم هم برداشت می نماییم. ما چند سال آینده با یک دوره خشکسالی پژوهشی مواجه خواهیم شد.
دکتر آخوندزاده با اشاره به آمار تولید مقالات کشور در پایگاه اسکوپوس، اظهار داشت: در صورتیکه روند کلی مقالات کشور رشد داشته، در یک دوره مشخص، شاهد سکون و کاهش بوده ایم که این روند در تمامی دانشگاه های زیرمجموعه وزارت بهداشت، وزارت علوم و دانشگاه آزاد مشهود است. آخوندزاده با مقایسه آماری تعداد مجلات نمایه شده کشور در اسکوپوس با رقبای منطقه ای، بر ضرورت استفاده از ظرفیت نشریات داخلی تاکید کرد. وی خاطرنشان کرد: ما در عرصه نمایه کردن مجلات نسبت به وزارت علوم موفق تر بوده ایم؛ وزارت علوم حدود ۲۰۰۰ مجله دارد، در صورتیکه تعداد مجلات نمایه شده ما زیر ۵۰۰ تا است. ترکیه با 3000 و ۳۳۴ مجله و امارات با ۱۴۲ مجله، فاصله ما را در این مورد نشان می دهند. وی ادامه داد: نکته قابل تأمل اینست که ترکیه با تعداد مجلات کمتر، مقالات بیشتری از محققان خود در این مجلات چاپ کرده است. این نشان داده است که آنها از پتانسیل مجلات خود بعنوان یک رسانه بین المللی استفاده می نمایند. ما باید در وضعیت فعلی که با تحریمها روبرو می باشیم، از این پتانسیل به خوبی بهره ببریم. این مقام مسئول از نمایه شدن صدمین مجله دانشگاه علوم پزشکی در یک پایگاه علمی بین المللی بعنوان یک موفقیت یاد کرد و اظهار داشت: اگر فقط سردبیران دانشگاه ها، در هر فصل یک صفحه «ادیتوریال» (سخن سردبیر) به زبان انگلیسی بنویسند، می توانیم تاثیر قابل توجهی بر رتبه کشور بگذاریم. آخوندزاده همینطور به اهمیت رتبه دانشگاه ها در جذب دانشجویان بین المللی اشاره نمود و اظهار داشت: دانشجوی خارجی برای ادامه تحصیل، دانشگاه ها را بر مبنای رتبه بندی انتخاب می کند؛ همانطور که ما برای تحصیل در اروپا و آمریکا دانشگاه ها را بررسی می نماییم. به عنوان نمونه، عراق اخیراً رتبه ای را برای دانشگاه های ما درنظر گرفته که معیار پذیرش دانشجو قرار داده است. این پژوهشگر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با انتقاد از سیاستهای بودجه ریزی سال آینده در عرصه پژوهش، اظهار کرد: ما انتظار داشتیم مسئولان بعد از جنگ ۱۲ روزه اخیر به پژوهش و فناوری واقف باشند و توجه ویژه ای به این بخش کنند. اما متاسفانه بودجه پژوهشی برای سال ۱۴۰۵ نه فقط افزایش نیافت و حتی در مواردی کاهش داشته است، در صورتیکه کشورهای دیگر مانند روسیه در زمان جنگ بودجه فناوری و تحقیقات را افزایش داده اند. وی با اشاره به ناچیز بودن بودجه اختصاص یافته به پایان نامه های دانشجویی خاطر نشان کرد؛ متاسفانه این مبلغ حتی به هزار دلار هم نمی رسد. بااینکه این حمایت ها نباید فقط مالی باشد و نباید از حمایت های غیرمادی غافل شد.
دلخوشی دادن تنها کاری است که از دستمان بر می آید
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اشاره به این که ما نمی توانیم از محققان حمایت مالی داشته باشیم، تصریح کرد: دلخوشی دادن به محقق تنها کاری است که می توانیم انجام دهیم. همانطور که دلخوشی یک جراح ارتوپد یا یک استاد در کلاس درس، مستقیماً بر کیفیت کار او تاثیر می گذارد. در حقیقت نخستین جایی که دل ناخوشی در آن اثر می گذارد، حوزه پژوهش است. بدین سبب ما وظیفه داریم بروکراسی را کم نماییم و مشکلات محققین را اضافه نکنیم. آخوندزاده پیشنهاد داد: به جهت اینکه موتور پژوهش متوقف نشود، باید در جذب اعضاء هیأت علمی آموزشی به پژوهش هم توجه گردد تا این افراد به موتور تولید علم تبدیل شوند. وی با انتقاد از موانع اداری و ساختاری، بر ضرورت پشتیبانی از ظرفیت حقیقی محققان تاکید کرد: موفقیتهای پژوهش های کاربردی در صنعت داروسازی کشور نمونه ای از تأثیرگذاری انکارناپذیر علم بر زندگی مردم دانست. بدین سبب نباید با بوروکراسی اداری در راه علم و پژوهش مانع ایجاد کرد. وی با اشاره به ظرفیت بالای اساتید و محققان، محدودیت های غیرعلمی را مانعی برای پیشرفت دانست و اظهار داشت: متاسفانه در بعضی موارد با تشکیل موانع و محدودیت مانع انجام فعالیتهای پژوهشی اساتید می شویم. این در حالیست که امکان دارد یک استاد دانشگاه علوم پزشکی توانایی این را داشته باشد ۵۰ یا حتی ۱۰۰ پایان نامه را راهنمایی کنند. اما ما به جای این که پیش روی این استاد را اتوبان قرار دهیم در مسیرش مانع ایجاد می نماییم. آخوندزاده با اشاره به اینکه زحمات بسیاری برای حوزه پژوهش کشور کشیده شده است اما این اقدامات به درستی گزارش نمی گردد، اظهار داشت: برای حل این نقیصه باید مستندسازی جامع در دستور کار قرار دارد. بر این اساس ما درحال آماده سازی مستند ۱۳ درست قسمتی هستیم تا محققین برجسته کشور که کارهایشان خیلی تاثیر در ارتقاء بهداشت و درمان کشور داشته دیده شود.
این مطلب هوافضا را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران هوافضا در مورد این مطلب