تربیت ذهن های خلاق در مدارس سمپاد
به گزارش هوا فضا، مدارس استعدادهای درخشان، تنها مأموریت آموزش علمی ندارند؛ بلکه در راه تربیت دانش آموزانی جامع نگر و اثرگذار هم گام برمی دارند. دبیرستان دخترانه فرزانگان با برگزاری مسابقات پژوهشی به دنبال رشد، فرهنگ و خلاقیت در کنار هم است.
به گزارش هوا فضا به نقل از ایسنا، در دنیای پرتحول امروز، آموزش تنها به انتقال اطلاعات علمی محدود نمی گردد. دیگر نمی توان دانش آموزان را صرفا در چارچوب نمره و فرمول و کتاب ارزیابی کرد. جهانِ امروز، نسلی را می طلبد که در کنار توانمندی علمی، صاحب خلاقیت، مسئولیت اجتماعی، مهارت های فرهنگی، دغدغه مندی زیست محیطی و روحیه حل مساله باشد؛ نسلی که نه تنها بداند، بلکه بیندیشد، بیافریند و عمل کند. دراین میان، مدارس استعدادهای درخشان، با درک درست از نیازهای فردای کشور، نگاهی متفاوت را برگزیده اند. آنها به دنبال پرورش انسان هایی چندساحتی هستند؛ انسان هایی که با اتکا به دانش، اخلاق، پژوهش و بینش، بتوانند آینده ای بهتر برای خود و جامعه بسازند.
دبیرستان دولتی دخترانه فرزانگان شماره ۳ تهران، یکی از این نمادهای روشن این نگاه تحول گراست. در این مدرسه، پژوهش یک واژه خشک درسی نیست، بلکه زیستی پویا و جاری در جریان روزانه زندگی دانش آموزان است. هر دانش آموز، یک پژوهشگر بالقوه است که یاد می گیرد چگونه از دنیای پیرامون سؤال بپرسد، چگونه با خلاقیت به پاسخ برسد و چگونه با اراده، چاره هایی کاربردی برای چالش های واقعی پیدا کند. در این فضا، خلاقیت نه تنها مجاز، بلکه تشویق شده است. نهال های نوآوری از دل پروژه هایی می رویند که با دغدغه های محیط زیستی، انرژی پاک، تصفیه آب، آلودگی صوتی، نانو فناوری و حتی هنر و ادبیات درهم آمیخته اند.
اما این دستاوردها تنها حاصل تلاش دانش آموزان نیست. همدلی پدر و مادرها، برنامه ریزی معلمان و حمایت مسؤلان آموزش وپرورش، همگی سهمی اساسی در شکل دهی این موفقیت دارند. از طرفی، حضور خیران مدرسه ساز مانند دکتر سیدمحمدرضا حظیره یزدی، که نه تنها در ساخت فضاهای آموزشی مشارکت می کنند، بلکه به شکل عملی حامی تحصیل فرزندان مناطق محروم اند، نشان داده است که آموزش، زمانی ثمر می دهد که هم افزایی ملی پشت آن باشد.
نمایشگاه پژوهشی فرزانگان ۳، تنها ویترینی برای طرح ها و دستاوردها نیست؛ نمایش نامه ای از امید، علم و آینده نگری ست. وقتی دختری نوجوان، از پوست انار جاذب رنگ می سازد، یا از ضایعات کشاورزی پنل صوتی تولید می کند، یعنی آینده، همین حالا درحال شکل دهی است.
مدارس فرزانگان (سمپاد)، پرورش دهنده دانش آموزان چندساحتی
در همین خصوص سیدطاهره دروگر، مدیر دبیرستان دخترانه فرزانگان در گفتگو با ایسنا، ضمن اشاره به رویکرد جامع مدارس سمپاد اظهار داشت: یکی از خصوصیت های برجسته مدارس سمپاد اینست که تک بعدی نیستند و تمام ساحت های تربیتی را برای رشد دانش آموزان درنظر می گیرند. دانش آموزانی که از این مدارس فارغ التحصیل می شوند، تنها در حوزه آموزش مهارت ندارند، بلکه در زمینه های پژوهشی، پرورشی و فرهنگی هم بسیار توانمند هستند.
ایده پروری، هدف اصلی درس پژوهش
وی ضمن اشاره به درس پژوهش در پایه دهم عنوان کرد: درس پژوهش فرصتی است تا دانش آموزان با فرآیند ایده پردازی آشنا گردند. هدف ما از این درس، پرورش ایده های نوآورانه ای است که بتواند در جهت حل مسایل و مشکلات مختلف جامعه مؤثر باشد. همین رویکرد سبب گشته است که دانش آموزان ما طرح های بسیار خلاقانه و دستاوردهای علمی قابل توجهی عرضه کنند.
نمایشگاه پژوهش، فرصتی برای عرضه دستاوردها
این مقام مسئول با اشاره به اینکه نمایشگاه پژوهشی، فرصتی برای عرضه دانسته ها و توانمندی های دانش آموزان است، اظهار داشت: در این نمایشگاه، علاوه بر حضور اولیا، از افراد متخصص و علاقه مند هم دعوت می شود تا از نزدیک با طرح های دانش آموزان آشنا گردند و در صورت امکان، از آنان حمایت کنند. این حضور، انگیزه ای برای دانش آموزان بوجود می آورد تا در آینده بتوانند در خدمت کشور خود باشند.
موفقیت های چشم گیر در سطح ملی و بین المللی
دروگر در ادامه اضافه کرد: خوشبختانه سال هاست که این برنامه را با موفقیت اجرا می نماییم. دانش آموزان ما بعد از ورود به دانشگاه هم از موفق ترین ها در زمینه پژوهش، مقاله نویسی و حتی نگارش رساله و رساله هستند. گفتنی است که پژوهش های ما محدود به داخل کشور نیست؛ دانش آموزان در نمایشگاه ها و رقابتهای بین المللی هم شرکت می کنند و موفق به کسب رتبه های برتر می شوند.
حضور فعال در جشنواره ها و جذب حامی
وی ضمن اشاره به جشنواره های داخلی هم عنوان کرد: اخیرا جشنواره شایستگان برگزار شد که حدود ۱۰ نفر از دانش آموزان فرزانگان شماره سه موفق به کسب رتبه در آن شدند. همینطور در سال گذشته، حدود شش تا هفت طرح از جانب دانش آموزان ما به ثبت رسید و برای بعضی از این طرح ها، حمایت مالی از جانب حامیان جذب شد تا در ساخت دستگاههای پژوهشی، به دانش آموزان کمک گردد.
فعالیت در حوزه های متنوع علمی و هنری
مدیر دبیرستان فرزانگان شماره ۳ ضمن اشاره به تنوع موضوعی طرح ها اظهار داشت: طرح های عرضه شده در حوزه های مختلفی همچون شیمی، میکروبیولوژی، هوش مصنوعی، نجوم، معماری و حتی ادبیات بوده اند. سال گذشته، بعضی از دانش آموزان ما موفق به چاپ کتاب هم شدند. این تنوع مبین ظرفیت بالای دانش آموزان در زمینه های متعدد است.
قدردانی از خانواده ها و مسئولان
این مقام مسئول با تقدیر از حمایت خانواده ها، انجمن اولیا و مربیان و مسؤلان تصریح کرد: از همه اولیا و مسئولانی که همواره حامی دانش آموزان سمپاد بوده اند، تشکر می کنم. امیدوارم با ادامه این حمایت ها، بتوانیم نسلی از دانش آموزان پرورش دهیم که برای آینده کشور مفید و مؤثر باشند.
مدرسه سازی، گامی برای ارتقاء فرهنگ و زندگی مردم
سید محمدرضا حظیره یزدی، خیر مدرسه ساز، هم در حاشیه بازدید از دستاوردهای پژوهشی دبیرستان دخترانه فرزانگان شماره سه، ضمن اشاره به انگیزه خود برای ورود به حوزه مدرسه سازی عنوان کرد: من معتقدم اگر انسان ها از نظر فرهنگ و تحصیل پیشرفت کنند، زندگی شان هم در تمام ابعاد بهتر خواهد شد. بنابراین تصمیم گرفتم به جای هر نوع کار خیری، در راه ارتقاء سطح آموزش و پرورش مردم گام بردارم؛ آن هم در محروم ترین نقاط کشور.
ساخت مدرسه در مرزهای محروم ایران
وی ضمن اشاره به شرایط دشوار برخی مناطق مرزی اضافه کرد: در استان هایی مانند سیستان و بلوچستان، بخصوص در مناطق مرزی با افغانستان و پاکستان، مدارسی ساخته ام که پیشتر، بچه های مستعد آن مناطق در شرایط بسیار سختی درس می خواندند. نه تخته سیاه داشتند، نه فرش، نه حتی کلاس مناسب. بچه ها روی زمین خاکی می نشستند و به دیوارهای گلی و مخروبه تکیه می کردند.
دکتر حظیره یزدی افزود: خداوند به من توفیق داد تا در همان مناطق مدارسی بسازم که دارای امکانات بهداشتی، کلاس های مجهز و محیطی در شأن دانش آموزان باشد. خاطره ای که هیچ وقت از ذهنم نمی رود، شبی بود که دانش آموزان تا غروب مقابل مدرسه تازه ساز ایستاده بودند و با شوق به آن نگاه می کردند. فردا قرار بود برای اولین بار در یک فضای واقعی آموزشی، درس بخوانند. این یکی از خوشحال کننده ترین لحظات زندگی من بود.
ایمان به تاثیر آموزش در پیشگیری از انحراف جوانان
این خیر مدرسه ساز ضمن اشاره به تجربه شخصی خود اظهار داشت: من خودم در منطقه ای بسیار محروم بزرگ شدم و سختی را لمس کرده ام. اما هر زمان که در راه خدمت به آموزش قدم گذاشتم، حس آرامش و خوشبختی در من شکل گرفت.
وی افزود: حتی زمانیکه در یکی از سفرها، در بازگشت از جنگل های آمازون بودم و هواپیما گرفتار نقص فنی شد، به قدری آرام بودم که به اطرافیان گفتم: اگر اتفاقی بیفتد، خوشحالم چون کارهایی را که دوست داشتم انجام داده ام. ایمان دارم اگر دانش آموزی در یک روستا، با گفتن یک بسم الله درس بخواند و در آینده دکتر یا مهندس شود، من در ثواب آن شریک هستم. این نوجوانان می توانستند در مرز افغانستان به جای دانشگاه، به مسیرهای انحرافی کشیده شوند؛ ولی اکنون در راه علم قرار گرفته اند.
پشتیبانی مادی و معنوی از دانش آموزان محروم
حظیره ای یزدی ضمن اشاره به حمایت عملی از دانش آموزان عنوان کرد: به همه دانش آموزانی که در این مدارس درس می خوانند قول داده ام اگر در دانشگاه پذیرفته شوند، شخصاً کمک هزینه تحصیلشان را پرداخت خواهم کرد. به هرکدام از آنها یک کوله پشتی شامل لوازم التحریر، کتاب و وسایل مدرسه داده ام که بتوانند با انگیزه درس بخوانند. چه ثوابی بالاتر از اینکه انسان آینده سازان کشورش را یاری کند
عبادت، خدمت به خلق است
این خیر مدرسه ساز در انتها ضمن اشاره به دیدگاه خود در رابطه با معنای عبادت اظهار داشت: من بیشتر از ۹۰ کشور همچون در قاره آمریکا، آفریقا و اروپا را دیده ام و از معابد، کلیساها، مساجد و نیایشگاه های زیادی بازدید کرده ام. اما به این باور رسیده ام که عبادت واقعی چیزی جز خدمت به خلق نیست. عبادت اگر به خدمت نینجامد، مفهوم عبادت را کامل نمی نماید. از نظر من، انسان بودن، بالاتر از هر مذهب و آیینی است.
آینده علمی کشور در دستان دانش آموزان پرکار است
همینطور محمدهادی صبوری، مدیر آموزش و پرورش منطقه ۳ تهران، در بازدید از نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی فرزانگان ۳، با ابراز خرسندی از حضور در جمع دانش آموزان این مدرسه عنوان کرد: بسیار خوشحالم که امروز در جمع فاخر دانش آموزان بااستعداد و ممتاز دبیرستان فرزانگان ۳ حضور دارم. بدون تردید، آینده ایران اسلامی به دست توانمند این نوجوانان و دختران عزیزرقم خواهد خورد و امیدواریم روزی پرچم زیبای منقوش به نام الله، به دست آنان در بلندترین سکوهای علمی و پژوهشی جهان به اهتزاز درآید.
نمایشگاه دستاوردهای علمی، نماد تلاش دانش آموزان و معلمان
وی ضمن اشاره به برگزاری نمایشگاه علمی دانش آموزی در این مدرسه اظهار داشت: امروز شاهد نمایشگاهی هستیم که دستاوردهای پرارزش دانش آموزان را به معرض نمایش گذاشته و سبب افتخار و مباهات است. فضای مدرسه سرشار از آرامش، نشاط و انگیزه است. آن چه ما امروز مشاهده کردیم، حاصل زحمات صادقانه همکاران فرهیخته ای ست که با تمام وجود برای رشد این دانش آموزان تلاش می کنند و از خودگذشتگی به خرج می دهند تا استعدادهای بالقوه دانش آموزان به فعلیت برسد.
حمایت همه‌جانبه منطقه از فعالیتهای علمی، فرهنگی و پژوهشی
این مقام مسئول با تاکید بر پشتیبانی آموزش و پرورش منطقه از فعالیتهای آموزشی و تربیتی مدارس اضافه کرد: در مدرسه فرزانگان، اقدامات بسیار مطلوبی در سه حوزه آموزش، پژوهش و فرهنگ صورت گرفته است. منطقه ۳ با تمام توان حامی برنامه های علمی، پژوهشی، فرهنگی و محتوایی این مدرسه و سایر مدارس فعال منطقه است، چون که باور داریم در سایه تعامل و هم افزایی میتوان به پیشبرد اهداف علمی کشور کمک کرد.
وی افزود: در دولتی که شعارش وفاق و همدلی است، باید با تمام ظرفیت در خدمت عرصه علم و پژوهش باشیم. خوشبختانه با تلاش این دانش آموزان مستعد، توانسته ایم گامهای بزرگی در فتح قله های علمی برداریم و این افتخاری بزرگ برای همه ماست که خادم و همراه این آینده سازان باشیم.
نقش کلیدی خانواده ها در موفقیت دانش آموزان
صبوری ضمن اشاره به اهمیت مشارکت خانواده ها در فرایند تعلیم و تربیت عنوان کرد: نکته ای که مایلم به صورت ویژه به آن اشاره کنم، حضور پررنگ، با انگیزه و دلگرم کننده خانواده هاست؛ چه در چارچوب انجمن اولیا و مربیان و چه در نقش مشاوران همراه مدیریت مدرسه. این همدلی بین مدرسه و خانواده ها زمینه ساز اتفاقات بسیار مثبت در زمینه های علمی، پژوهشی، فرهنگی بوده است.
وی ادامه داد: خانواده ها این اعتماد را به ما داشته اند که بعنوان نمایندگان آنان، فرزندانشان را در راه تعالی هدایت نماییم. مدرسه فرزانگان بارها ثابت کرده که در این راه چقدر موفق عمل کرده است. اولیا هم با تمام ظرفیت در کنار مدرسه قرار گرفته اند و نقش برجسته ی در رقم زدن این دستاوردها داشته اند. امیدواریم این مسیر با قدرت ادامه پیدا کند.
تحقیق در زمینه استفاده بهینه از انرژی خورشیدی
سلیمان زاده، پژوهشگر دانش آموزی، در مورد پژوهش مشترک خود با همکارش ارنیکا احمدزاده اظهار داشت: مبحث پژوهش ما یافتن روشی جهت استفاده بهینه از انرژی خورشیدی است. همان گونه که می دانید، استفاده از سوخت های فسیلی منجر به آلودگی هوا و بروز بیماری های قلبی، ریوی و سرطان می شود. به همین دلیل، ما به دنبال چاره هایی برای کاهش این مشکلات هستیم.
طراحی پنجره ای نوآورانه
احمدزاده، پژوهشگر سرتیم این پروژه ضمن اشاره به طراحی پنجره ای خاص اضافه کرد: سطح شیشه این پنجره به رنگ سیاه است تا انرژی خورشید را بهتر جذب نماید. این پنجره از راه شلنگ سیلیکونی به سطل آب متصل می شود. منبع آب ما در واقع یک سطل آب است که درون یک سطل بزرگ تر قرار دارد و بین آنها شن قرار داده شده است. این شن بعنوان عایق حرارتی عمل کرده و می تواند دما را برای مدت معینی حفظ کند.
عملکرد سیستم و نتایج آزمایش ها
این پژوهشگر در ادامه توضیح داد: آب از راه پمپ آب به داخل پنجره جریان پیدا می کند و با استفاده از ترموستات، دمای آب در بازه های مشخصی تنظیم می شود. بر مبنای آزمایش هایی که انجام داده ایم، این سیستم توانسته است طی تقریبا ۳ ساعت و نیم، دمای آب را به حدود ۲۳ درجه سانتی گراد افزایش دهد.
پساب های کارخانجات و صدمه به محیط زیست
ستایش حاجی، پژوهشگر دانش آموزی، در مورد مضرات پساب های کارخانجات اظهار داشت: حساب کارخانجات به صورت کلی بسیار مضر برای محیط زیست هستند و یکی از خطرناک ترین انواع این پساب ها، پساب کارخانجات نساجی است که حاوی ترکیبات بسیار خطرناکی می باشد. مهم ترین این ترکیبات، رنگ های آزاد هستند که از پساب ها آزاد می شوند.
نیاز به راهکارهای موثر برای حذف رنگ ها
این پژوهشگر ضمن اشاره به روش های موجود برای حذف رنگ ها اضافه کرد: روش های گوناگونی برای جذب این رنگ ها وجود دارد، اما هیچ کدام از آنها ۱۰۰ درصد و قطعی نمی توانند این رنگ ها را حذف نمایند. به همین دلیل، پروژه ما تصمیم گرفت که یک جاذب مقرون به صرفه و زیستی از دل طبیعت طراحی و بسازد تا بتوانیم این رنگ ها را جذب نماییم.
استفاده از پوست انار در طراحی جاذب زیستی
حاجی در ادامه توضیح داد: ما با استفاده از پوست انار که خود یک نوع پسماند است و در صنعت مصرف خاصی ندارد، یک بیوکامپوزیت طراحی کردیم. برای هسته این بیوکامپوزیت از نانوذرات آهن استفاده کردیم که به خاطر خاصیت مغناطیسی خود، می توانند رنگ ها را جذب کنند. با قرار دادن این جاذب در منبع آبی که رنگ ها را جذب کرده است، می توانیم آنرا باردیگر با استفاده از خاصیت مغناطیسی بازیابی نماییم و به چرخه مصرف برگردانیم.
نتایج آزمایش ها بر روی رنگ های مختلف
این پژوهشگر تصریح کرد: ما این آزمایش را بر روی دو نوع رنگ، یعنی رنگ های اسیدی و اپوکسی انجام دادیم. نتایج نشان داد که این جاذب توانسته است ۷۵ درصد رنگ های اسیدی و تا ۸۵ درصد رنگ های اپوکسی را جذب نماید.
طراحی و ساخت بیوپنل های اکوستیک با استفاده از باگاس (دورریز کاهی نیشکر)
مهسان کلانتر، دانش آموز پژوهشگر در مورد آلودگی صوتی اظهار داشت: آلودگی صوتی، که ناشی از اصوات مزاحم و آزاردهنده است، به یک معضل جدی در جوامع امروزی تبدیل گشته و سلامت روانی و جسمی افراد را به خطر می اندازد. این معضل می تواند عوارض گوناگونی همچون اختلالات خواب، کاهش شنوایی، تنش های عصبی و کاهش طول عمر را به همراه داشته باشد. با عنایت به تأثیرات مخرب آلودگی صوتی بر سلامت و رفاه، استفاده از راهکارهایی نظیر عایق های صوتی برای کاهش این مشکل ضروریست.
این دانش آموز دبیرستان فرزانگان افزود: هدف اصلی پژوهشمان، طراحی و ساخت بیوپنل های آکوستیک با استفاده از باگاس (دورریز کاهی نیشکر) بعنوان یک ماده ارزانقیمت و دردسترس است. با توجه به این که نیشکر بعنوان گیاهی بسیار مهم و استراتژیک در ایران یافت می شود و ته مانده کارخانه نیشکر به ماده ای به نام باگاس می رسد که باگاس ترکیب دور ریزی است و جز ضایعات کشاورزی به حساب می آید این ترکیب می تواند بعنوان ماده اصلی عایق صوتی مورد استفاده قرار گیرد همینطور این ترکیب کاملا ارزانقیمت و در دسترس می باشد که میتوان از ماده ای کم ارزش، یک محصول باارزش که سبب سودآوری کشور می شود تولید کرد.
عملکرد و نتایج کار
کلانتر در ادامه توضیح داد: بعد از آماده سازی پودر دورریز کاه نیشکر و مخلوط کردن آن با نانوذرات مونت موریلونیت، این ترکیب هم زده و سانتریفیوژ شد. نمونه نهائی خشک شده و به شکل خمیری در آمد. نانوکامپوزیت حاصل بعنوان عایق صوتی روی سطوح مختلف لایه نشانی شد. نتایج نشان داد که بعد از ۷ روز، ۶۸ درصد از ماده بارگذاری شده در محیط آزاد شده و تاثیر قابل توجهی بر روند بارگذاری داشته است در نتیجه نانوکامپوزیت های ساخته شده قابلیت رهایش کنترل شده ماده بارگذاری شده(باگاس) و عملکرد مؤثر در جذب صوت را دارند.
منبع: هوا فضا
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب